بیماری نوروم آکوستیک یا شوانوم وستیبولار یک بیماری بسیار شناخته شده برای عموم مردم نیست. علائم نوروم آکوستیک و راه تشخیص آن برای بسیاری از افراد ناشناخته است.

در این نوشتار راه تشخیص نوروم آکوستیک، روش درمان این بیماری یا همان عمل جراحی، و عوارض عمل جراحی نوروم آکوستیک مورد بحث قرار خواهد گرفت. اگر در مورد هزینه عمل جراحی نوروم آکوستیک پرسشی دارید، می توانید با کلینیک فوق تخصصی دکتر کوهی تماس حاصل بفرمایید.

فهرست مطالب:

• نوروم آکوستیک چیست؟
• علل نوروم آکوستیک چیست؟
• نشانه ها و علائم نوروم آکوستیک
• راه تشخیص نوروم آکوستیک
• درمان نوروم آکوستیک
• عوارض عمل جراحی نوروم آکوستیک

نوروم آکوستیک چیست؟

توده سلولی خوش خیم و غیر سرطانی که از لایه محافظ عصب شنوایی سرچشمه می گیرد، نوروم آکوستیک (acoustic neuroma) یا شوانوم وستیبولار (vestibular schwannoma) نام دارد.

نوروم آکوستیک رشدی بسیار آهسته دارد. به عبارت دیگر، این تومور ظرف چندین سال به تدریج به حدی بزرگ می شود که بیمار دچار علائم آن می شود. به طور معمول، این تومور خوش خیم است و سایر نقاط بدن گسترش پیدا نمی کند.

عصبی که از گوش داخلی خارج می شود، مسئول شنوایی و تعادل بدن است. اگر سلول های لایه پوششی روی این عصب بیش از حد رشد کنند، تومور نوروم آکوستیک پدید می آید. بزرگ شدن این تومور می تواند باعث ایجاد اختلالاتی در شنوایی و/ یا حس تعادل بدن شود.

اگر اندازه نوروم آکوستیک بسیار بزرگ شود، می تواند با عوارضی جدی همراه شود. البته با مراجعه به موقع بیمار به دکتر متخصص گوش و حلق و بینی، بیشتر این تومورها قبل از این که تا این حد بزرگ شوند، با عمل جراحی نوروم آکوستیک از بدن خارج می شوند.

علل نوروم آکوستیک چیست؟

مانند بسیاری از تومور های دیگر بدن، به طور معمول، علت مشخصی برای همه تومورهای نوروم آکوستیک یافت نشده است. با وجود این، می دانیم که این تومور بیشتر در افراد گروه سنی بین 30 تا 60 سال دیده می شود.

یک شرایط ژنتیک ویژه به صورت نادر در برخی افراد وجود دارد که نورو فیبروماتوز نوع دو یا با مخفف آن در زبان انگلیسی NF2 نامیده می شود. احتمال بروز نوروم آکوستیک در افراد مبتلا به نورو فیبروماتوز نوع دو بسیار زیاد است. مبتلایان به این ناهنجاری ژنتیک درصد کمی از مبتلایان به نوروم آکوستیک را تشکیل می دهند.

نشانه ها و علائم نوروم آکوستیک

تا وقتی که نوروم آکوستیک اندازه کوچکی دارد، هیچ نشانه یا علامتی ایجاد نمی کند. بنابراین، گاهی ممکن است فردی که هیچ علامتی ندارد و به دلیل دیگری اِم آر آی یا سی تی اسکن داده است، با تشخیص تومور نوروم آکوستیک رو به رو شود.

اگر اندازه نوروم آکوستیک متوسط باشد، ممکن است باعث بروز نشانه ها و علائمی در بیمار شود. برخی از علائم نوروم آکوستیک در اندازه متوسط به شرح زیر هستند.

• کم شنوایی یک طرفه یا افت شنوایی که بیشتر در یک گوش رخ می دهد
• شنیدن صداهای فعالیت اعضای داخلی بدن مانند شنیدن صدا تپش قلب
• وزوز گوش
• سرگیجه یا احساس کاذب این که بیمار در حال چرخش یا حرکت است در حالی که بیمار ثابت است و تحرکی ندارد

اگر اندازه نوروم آکوستیک بزرگ باشد، علاوه بر علائم بالا، ممکن است بیمار ناشنه ها و علائم زیر را هم گزارش نماید.

• سردرد های مداوم
• تاری دید یا دو بینی به صورت موقت و گذرا
• بی حسی پوست، احساس درد یا ضعف عضلات در یک طرف صورت
• بروز اختلال در هماهنگی بین عضله ها که به ناتوانی در حفظ تعادل بدن منجر می شود (اصطلاح پزشکی آتاکسی در این مورد به کار می رود). این عدم هماهنگی عضلات به طور معمول در یک سمت بدن رخ می دهد.
• گرفتگی صدا که به آن خشونت صدا هم می گویند
• اختلال در بلع و فرو دادن غذا

راه تشخیص نوروم آکوستیک

اگر هر فردی یک یا برخی از علائم بالا را در خود می بیند که برای او ایجاد مشکل کرده است یا به صورت مداوم در او وجود دارد، بهتر است به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نماید.

تشخیص نوروم آکوستیک برای پزشک کار ساده ای نیست زیرا برخی از سایر بیماری های گوش می توانند با نشانه ها و علائم مشابه نوروم آکوستیک همراه باشند. بیماری منییر یکی از بیماری های گوش است که علائم آن شباهت زیادی به علائم نوروم آکوستیک دارد.

دکتر متخصص گوش و حلق و بینی پس از گوش سپردن به شرح حال بیمار، گوش را به طور کامل معاینه می کند. برای قطعی شدن تشخیص نوروم آکوستیک، پزشک تست ها یا تصویر برداری های زیر را برای بیمار درخواست می نماید.

• تست های شنوایی سنجی برای تعیین دقیق مشکلات شنوایی. نتایج این تست ها می تواند به پزشک در درک منشا مشکلات شنوایی کمک نماید و او بفهمد که آیا اختلال در عصب شنوایی سرچشمه همه این علائم است یا خیر.
• اِم آر آی یکی از روش های رایج تصویر برداری پزشکی برای تشخیص نوروم آکوستیک به شمار می رود. برای انجام این تصویر برداری پزشکی بیمار در یک میدان مغناطیسی قوی قرار داده می شود و با کمک امواج رادیویی تصاویری واضح از بدن، به ویژه سر، ثبت می گردد.
• سی تی اسکن هم می تواند در تشخیص نوروم آکوستیک و بخصوص بررسی اناتومی جهت تعیین پلان جراحی کاربرد داشته باشد. در سی تی اسکن با استفاده از اشعه ایکس تعداد زیادی تصویر رادیوگرافی از بیمار گرفته می شود. با استفاده از این رادیوگرافی ها و نرم افزارهای کامپیوتری، تصاویری بسیار دقیق از بافت های بدن به دست می آید.

درمان نوروم آکوستیک

اگرچه عمل جراحی نوروم آکوستیک، روش قطعی درمان نوروم آکوستیک به شمار می رود اما گزینه های دیگری هم برای مداوای این بیماران وجود دارد. عوامل زیر در انتخاب گزینه درمانی مربوطه توسط پزشک معالج دخیل هستند:

1. اندازه تومور
2. محل قرارگیری تومور نوروم آکوستیک
3. سرعت رشد تومور
4. شرایط کلی سلامتی بیمار

گزینه های درمانی اصلی برای درمان نوروم آکوستیک به شرح زیر هستند:

مشاهده و پایش تومور نوروم آکوستیک

در مورد بسیاری از تومورهای کوچک نوروم آکوستیک، مشاهده منظم آنها از راه انجام ام آر آی کفایت می کند. درمان زیر برای مواردی لازم است که ام آر آی نشان می دهد تومور در حال بزرگ شدن است.

عمل جراحی نوروم آکوستیک

این عمل جراحی به طور معمول، تحت بیهوشی عمومی قابل انجام است. برای خارج ساختن تومور نوروم آکوستیک از بدن، دکتر جراح برشی روی پوست و شکافی در جمجمه ایجاد می کند. سپس تومور را جداسازی کرده و از بدن بیمار خارج می نماید. عمل جراحی نوروم آکوستیک برای تومورهای بزرگ یا تومورهایی که در حال رشد هستند، پیشنهاد می شود.

رادیو سرجری استریوتاکتیک

گاهی نوروم آکوستیک کوچک است اما به دلیل علائمی که ایجاد کرده باید نابود شود. گاهی در عمل جراحی دسترسی به بخشی از تومور نوروم آکوستیک وجود ندارد، و این بخش باقی می ماند. رادیو سرجری استریو تاکتیک روش مناسبی برای حذف باقیمانده این تومور یا توقف رشد آن به شمار می آید.

در این جراحی، اشعه از کانون های مختلف به صورت متمرکز شده به سمت نوروم آکوستیک گسیل می شود. این اشعه ها به بافت هایی که از آنها عبور می کنند، آسیب نمی زنند اما توموری که در محل تمرکز آنها وجود دارد، از بین می رود یا رشدش متوقف می گردد.

عوارض عمل جراحی نوروم آکوستیک

همه عمل های جراحی در درصدی از بیماران باعث بروز عوارض جانبی می شوند. عمل جراحی نوروم آکوستیک هم از این امر مستثنا نیست. مهم ترین عوارض عمل جراحی نوروم آکوستیک به شرح زیر است:

• آسیب به عصب صورت و ضعف یا فلج عضلات صورت که در بیشتر موارد موقت است و به تدریج بهبود می یابد
• نشت مایع مغزی نخاعی که برای رفع آن یک عمل جراحی دیگر لازم است به انجام برسد
• نیاز به استفاده از سمعک یا کاشت حلزون یا کاشت پروتز ساقه مغز برای افزایش قدرت شنیداری بیمار به خصوص در مبتلایان به نورو فیبروماتوز نوع دو که اغلب در هر دو گوش با نوروم آکوستیک مواجه هستند.

دکتر علی کوهی دانش آموخته رشته فوق تخصصی جراحی گوش و حلق و بینی از دانشگاه استتنفورد آمریکا آماده پذیرش بیماران مبتلا به نوروم آکوستیک و درمان آنها هستند. خواهشمند است برای دریافت اطلاعات تکمیلی یا تعیین وقت قبلی ویزیت با شماره تلفن های کلینیک دکتر علی کوهی واقع در تهران تماس حاصل بفرمایید.

https://drkouhi.clinic/

منبع ها:

https://www.nhs.uk/conditions/acoustic-neuroma/

https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/brain-tumor/vestibular-schwannoma

https://rarediseases.org/rare-diseases/acoustic-neuroma/

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16400-acoustic-neuroma